Σε μια πανηγυρική τελετή στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Εβδομάδας στις Βρυξέλλες πραγματοποιήθηκε η απονομή των Βραβείων LIFE 2025.
Οι φετινές υποψηφιότητες αναδεικνύουν την ανάγκη για περιβαλλοντική καινοτομία περισσότερο από ποτέ, σε ένα τοπίο γεμάτο προκλήσεις, αλλά και δυνατότητες. Από την απειλή ερημοποίησης πολλών περιοχών της Μεσογείου μέχρι τις μολυσμένες με τοξικά λίμνες της Κεντρικής Ευρώπης, τα υποψήφια για βράβευση έργα που χρηματοδοτήθηκαν από το Πρόγραμμα LIFE επαναπροσδιορίζουν την έννοια της βιωσιμότητας – όχι ως θεωρία, αλλά στην πράξη με απτά, μετρήσιμα αποτελέσματα.
Η τελετή απονομής έγινε στις 3 Ιουνίου και ανέδειξε τρεις μεγάλους νικητές – έναν για κάθε βασική κατηγορία: Φύση, Κυκλική Οικονομία & Ποιότητα Ζωής, και Δράση για το Κλίμα.
Στην πρώτη κατηγορία Φύση, το βραβείο απέσπασε το έργο LIFE LYNX, για την προστασία του άγριου λύγκα στη Σλοβενία και Κροατία. Περιβαλλοντολόγοι, κυνηγοί και μέλη των τοπικών κοινοτήτων συνεργάστηκαν για να αναστρέψουν την πορεία εξαφάνισης του λύγκα των Άλπεων, αποδεικνύοντας πως η προστασία της άγριας ζωής απαιτεί κοινωνική συναίνεση και όχι απλώς κανονισμούς. Το LIFE Lynx απέσπασε επίσης το Βραβείο Πολιτών, μετά από δημόσια ψηφοφορία.
Στην κατηγορία Κυκλική Οικονομία & Ποιότητα Ζωής, νικητής ήταν το LIFEPOPWAT, ένα πιλοτικό έργο που χρησιμοποιεί φυσικές διεργασίες για τον καθαρισμό των νερών από χημικά. Επικίνδυνα φυτοφάρμακα εξακολουθούν να διαρρέουν από παλαιές βιομηχανικές εγκαταστάσεις στην Τσεχία και Πολωνία μολύνοντας το περιβάλλον, ενώ ο καθαρισμός τους με παραδοσιακές μεθόδους είναι δύσκολος και κοστοβόρος. Το πρόγραμμα LIFEPOPWAT εισήγαγε την τεχνολογία Wetland+, ένα φυσικό σύστημα που φιλτράρει τους ρύπους μέσω τεχνητών υγροτόπων. Το καινοτόμο έργο δοκιμάστηκε πιλοτικά με επεξεργασία 131.000 κυβικών μέτρων μολυσμένων υδάτων και κατάφερε να μειώσει τη ρύπανση από HCH έως και κατά 99%.
Το LIFE DESERT-ADAPT ήταν ο νικητής στην κατηγορία Δράση για το Κλίμα. Το έργο αντιμετωπίζει την απειλή της ερημοποίησης βελτιώνοντας την ποιότητα του εδάφους, αυξάνοντας την ικανότητα συγκράτησης του νερού και ενισχύοντας την ανθεκτικότητα στις υψηλές θερμοκρασίες. Με τις τεχνικές αυτές που εφαρμόστηκαν σε 836 εκτάρια σε Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία το 2017-2023, άνυδρες περιοχές μετατράπηκαν σε ανθεκτικά οικοσυστήματα, ενισχύοντας ταυτόχρονα την αγροτική οικονομία.
Μια νέα κατηγορία ανακοινώθηκε στη φετινή εκδήλωση: μια ειδική τιμητική διάκριση με τίτλο “Rising Star Recognition” η οποία αναδεικνύει ένα πολλά υποσχόμενο έργο που βρίσκεται ακόμα στη φάση της υλοποίησης. Το βραβείο κέρδισε το έργο RE-ZIP από τη Δανία, μια έξυπνη ιδέα ανακύκλωσης στον χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Στόχος του είναι να αντικαταστήσει τις χάρτινες και πλαστικές συσκευασίες μις χρήσης με επαναχρησιμοποιούμενες, εξοικονομώντας πάνω από 17.000 τόνους αποβλήτων μέχρι το 2026. Ταυτόχρονα προβλέπεται η δημιουργία 300 νέων θέσεων εργασίας, αναδεικνύοντας το κοινωνικό αποτύπωμα της κυκλικής οικονομίας.
Στην Κριτική Επιτροπή συμμετείχαν ο Κώστας Μπακογιάννης, ως Πρόεδρος της Επιτροπής ENVE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, η Sara Segantin, συγγραφέας και Πρέσβειρα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα, και ο Hans Bruyninckx, Kαθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Αμβέρσας και πρώην διευθυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος.
Από το 1992, το Πρόγραμμα LIFE έχει στηρίξει πάνω από 6.000 έργα και, με προϋπολογισμό 5,4 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027, συνεχίζει να επενδύει στην πράσινη μετάβαση. Με το νέο τριετές πρόγραμμα εργασίας 2025-2027, η χρηματοδότηση φτάνει τα 2,3 δισ. ευρώ – για δράσεις με πρακτική εφαρμογή και απτά αποτελέσματα.
Λήδα Μπουζάλη
