Πρέπει η κυβέρνηση να διαδραματίσει πιο ενεργό ρόλο στην προώθηση της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή θα πρέπει η αγορά να αφεθεί στην τύχη της;
του Reinhard Günther
Το άρθρο βασίζεται στην πρόσφατη είδηση ότι η γερμανική κυβέρνηση, με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου στις 19 Απριλίου 2023 που ενέκρινε νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών, πρότεινε την υποχρεωτική εφαρμογή των έξυπνων μετρητών. Η νομοθεσία αναμένεται να συζητηθεί στο κοινοβούλιο, με στόχο να εφαρμοστεί το μέτρο της εγκατάστασης έξυπνων μετρητών σε όλη τη Γερμανία το αργότερο έως το 2032.
Θα ήθελα να μοιραστώ τις σκέψεις μου γενικά για τον ρόλο της κυβέρνησης στη διαχείριση ενέργειας και να σταθμίσω τα επιχειρήματα υπέρ και κατά της κυβερνητικής παρέμβασης.
Επιχειρήματα υπέρ της κυβερνητικής παρέμβασης
Οι υποστηρικτές της κυβερνητικής παρέμβασης στη διαχείριση ενέργειας υποστηρίζουν ότι η αγορά από μόνη της δεν είναι ικανή να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της ενεργειακής βιωσιμότητας. Ακολουθούν μερικά από τα βασικά επιχειρήματα υπέρ της κυβερνητικής παρέμβασης:
Αποτυχία της αγοράς
Η αγορά αποτυγχάνει να απορροφήσει το εξωτερικό κόστος των εκπομπών άνθρακα, όπως οι επιπτώσεις στην κλιματική αλλαγή και τη δημόσια υγεία. Ως αποτέλεσμα, τα ορυκτά καύσιμα είναι φθηνότερα από ό,τι θα έπρεπε και υπάρχει μικρό κίνητρο για τον ιδιωτικό τομέα να επενδύσει σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Δημόσια αγαθά
Πολλοί είναι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι η ενέργεια αποτελεί δημόσιο αγαθό που ωφελεί την κοινωνία ως σύνολο, όχι μόνο τους μεμονωμένους καταναλωτές. Ως εκ τούτου, οι κυβερνήσεις έχουν ευθύνη να διασφαλίσουν ότι η ενέργεια είναι διαθέσιμη και προσιτή σε όλους. Αυτή είναι μια μάλλον ιδεολογική παρά πραγματολογική προσέγγιση.
Καινοτομία
Οι κρατικές επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη μπορούν να προωθήσουν την ανάπτυξη νέων, καινοτόμων ενεργειακών τεχνολογιών που ο ιδιωτικός τομέας ενδέχεται να μην έχει τους πόρους ή τα κίνητρα να επιδιώξει.
Μακροπρόθεσμος σχεδιασμός
Οι κυβερνήσεις μπορούν να δουν μακροπρόθεσμα την ενεργειακή πολιτική και να επενδύσουν σε υποδομές που θα υποστηρίξουν τη μετάβαση σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Αυτό είναι σημαντικό επειδή τα οφέλη από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορεί να μην είναι άμεσα εμφανή ενώ οι ιδιώτες επενδυτές επικεντρώνονται περισσότερο στις βραχυπρόθεσμες αποδόσεις.
Επιχειρήματα κατά της κυβερνητικής παρέμβασης
Οι πολέμιοι της κυβερνητικής παρέμβασης στη διαχείριση ενέργειας υποστηρίζουν ότι η αγορά είναι καλύτερα εξοπλισμένη για να χειριστεί τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ακολουθούν μερικά από τα βασικά επιχειρήματα κατά της κυβερνητικής παρέμβασης:
Αναποτελεσματικότητα
Η κρατική παρέμβαση μπορεί να είναι αναποτελεσματική και γραφειοκρατική, οδηγώντας σε καθυστερήσεις και υπερβάσεις κόστους σε έργα υποδομής. Ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να είναι καλύτερα εξοπλισμένος για να διαχειριστεί αποτελεσματικά αυτά τα έργα.
Στρέβλωση των αγορών
Οι κρατικές επιδοτήσεις και τα φορολογικά κίνητρα μπορούν να στρεβλώσουν την αγορά, οδηγώντας σε ακούσιες συνέπειες, όπως η υπερπαραγωγή ορισμένων τύπων ανανεώσιμης ενέργειας.
Αποκατάσταση ιδιωτικών επενδύσεων
Οι κρατικές επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ενδέχεται να παραγκωνίσουν τις ιδιωτικές επενδύσεις, καθώς οι επενδυτές μπορεί να διστάζουν να εισέλθουν σε μια αγορά που ήδη επιδοτείται σε μεγάλο βαθμό από την κυβέρνηση.
Πολιτική επιρροή
Η κρατική παρέμβαση στη διαχείριση ενέργειας μπορεί να επηρεαστεί από πολιτικούς λόγους και όχι από οικονομικούς, οδηγώντας σε αναποτελεσματικά και μη βέλτιστα αποτελέσματα.
Εξισορρόπηση της κρατικής παρέμβασης και των δυνάμεων της αγοράς
Δεδομένων των επιχειρημάτων υπέρ και κατά της κυβερνητικής παρέμβασης στη διαχείριση της ενέργειας, είναι σαφές ότι δεν υπάρχει εύκολη απάντηση στο ερώτημα πόσο απαραίτητη είναι η κρατική συμμετοχή. Η ιδανική προσέγγιση θα ήταν να επιτευχθεί μια ισορροπία μεταξύ της κρατικής παρέμβασης και των δυνάμεων της αγοράς που να επιτρέπει την υιοθέτηση των ΑΠΕ, αποφεύγοντας παράλληλα ακούσιες συνέπειες.
Μια πιθανή προσέγγιση είναι να επικεντρωθούν οι κυβερνήσεις στη δημιουργία ίσων όρων ανταγωνισμού για όλες τις πηγές ενέργειας, αφαιρώντας τις επιδοτήσεις για ορυκτά καύσιμα και επενδύοντας στην έρευνα και ανάπτυξη για ΑΠΕ. Αυτό θα επέτρεπε στην αγορά να καθορίσει το πιο οικονομικό ενεργειακό μείγμα, ενώ θα ενθαρρύνει τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Οι κυβερνήσεις μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν στοχευμένες παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων αδυναμιών της αγοράς, όπως με τον καθορισμό προτύπων εκπομπών ή την παροχή φορολογικών κινήτρων για αναβαθμίσεις ενεργειακής απόδοσης. Αυτές οι παρεμβάσεις θα πρέπει να βασίζονται σε προσεκτική ανάλυση και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους για την αποφυγή ανεπιθύμητων συνεπειών.
Συνοπτικά, ο ρόλος της κυβέρνησης στη διαχείριση ενέργειας είναι κρίσιμος, αλλά η έκταση αυτού του ρόλου παραμένει θέμα συζήτησης. Ενώ η κρατική παρέμβαση μπορεί να προωθήσει την υιοθέτηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες της αγοράς, μπορεί επίσης να είναι αναποτελεσματική και να στρεβλώσει τις αγορές.
Ως εκ τούτου, απαιτείται μια ισορροπημένη προσέγγιση που να λαμβάνει υπόψη τις συγκεκριμένες προκλήσεις και ευκαιρίες κάθε χώρας ή περιοχής. Σε τελική ανάλυση, ο στόχος πρέπει να είναι να διασφαλιστεί ότι η ενέργεια είναι διαθέσιμη, προσιτή και βιώσιμη για όλους, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τις αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Πηγή: clouglobal.com
