Η ΕΕ συμφωνεί στη θέσπιση «δασμού άνθρακα» στα σύνορά της για τις ρυπογόνες βιομηχανικές εισαγωγές.
Γνωστή ως Μηχανισμός Προσαρμογής Συνόρων Άνθρακα (CBAM), η συμφωνία θα καλύπτει τις βιομηχανικές εισαγωγές από τα 27 κράτη μέλη, στοχεύοντας πρώτα τα προϊόντα με τη μεγαλύτερη ρύπανση. Σύμφωνα με την ΕΕ, πρόκειται για ένα σχέδιο ζωτικής σημασίας για τη στήριξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας κατά τη διάρκεια της μετάβασής της σε χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Αυτό το σύστημα «θα είναι ένας κρίσιμος πυλώνας των ευρωπαϊκών πολιτικών για το κλίμα… για να ενθαρρύνουμε τους εμπορικούς μας εταίρους να απελευθερώσουν τη βιομηχανία τους», όπως εξηγεί ο ευρωβουλευτής Mohammed Chahim από το Κόμμα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών.
Στην πράξη, ο εισαγωγέας θα πρέπει να δηλώσει τις εκπομπές που συνδέονται με την παραγωγική διαδικασία στη χώρα προέλευσης και, εάν αυτές υπερβαίνουν το ευρωπαϊκό πρότυπο, να αποκτήσει «πιστοποιητικό εκπομπών» στην τιμή του CO2 στην ΕΕ. Εάν υπάρχει αγορά άνθρακα στη χώρα εξαγωγής, θα πληρώσει μόνο τη διαφορά.
Ο μηχανισμός, του οποίου η διαχείριση γίνεται κεντρικά σε επίπεδο ΕΕ, θα στοχεύει στους τομείς που θεωρούνται οι πιο ρυπογόνοι (χάλυβας, αλουμίνιο, τσιμέντο, λιπάσματα, ηλεκτρική ενέργεια), βάσει των κριτηρίων που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τον Οκτώβριο του 2023 θα ξεκινήσει μια δοκιμαστική περίοδος, κατά την οποία οι εισαγωγικές εταιρείες θα πρέπει απλώς να αναφέρουν τις υποχρεώσεις τους.
Ο χρόνος της πραγματικής έναρξης θα εξαρτηθεί από τις συνομιλίες για την υπόλοιπη μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς άνθρακα. Επί του παρόντος, στους Ευρωπαίους κατασκευαστές χορηγούνται δωρεάν δικαιώματα που καλύπτουν μέρος των εκπομπών τους, προκειμένου να στηρίξουν την ανταγωνιστικότητά τους έναντι ξένων ανταγωνιστών.
Καθώς η «προσαρμογή των συνόρων» ενισχύεται, τα δωρεάν δικαιώματα που διανέμονται στους σχετικούς τομείς θα καταργηθούν σταδιακά.
Φωτο: Center for Climate Change